Pomiary elektryczne
Firma wykonuje następujące typy pomiarów: - pomiary stanu izolacji przewodów oraz kabli energetycznych;
- pomiary impedancji pętli zwarcia;
- pomiar czasu zadziałania wyłącznika różnicowo - prądowego;
- pomiar prądu zadziałania wyłącznika różnicowo - prądowego;
- pomiar spodziewanego prądu zwarciowego;
- pomiar natężenia oświetlenia;
- pomiar uziemienia roboczego;

Rozróżnia się dwa podstawowe rodzaje badań i pomiarów: - Badania i pomiary odbiorcze,
- Badania i pomiary eksploatacyjne okresowe (ochronne)
Badania i pomiary odbiorcze dotyczą instalacji lub urządzeń elektrycznych nowo instalowanych lub modernizowanych. Mają one potwierdzić ich przydatność i gotowość do eksploatacji w miejscu zainstalowania. Badania eksploatacyjne okresowe mają na celu sprawdzenie, czy stan techniczny instalacji lub urządzeń elektrycznych w trakcie eksploatacji nie uległ pogorszeniu w stopniu stwarzającym zagrożenie dla ich dalszego bezpiecznego użytkowania. Okresowe sprawdzenie i próby instalacji oraz urządzeń elektrycznych powinny dać odpowiedź na pytanie, czy wymagania stawiane instalacji (urządzeniu) są zachowane w czasie ich użytkowania. Badania instalacji elektrycznych niskiego napięcia oraz zasilanych przez nie urządzeń elektrycznych odgrywają istotną rolę dla oceny ich stanu technicznego pod względem niezawodności eksploatacji i bezpieczeństwa użytkowania. Wyniki badań stanowią podstawę do podjęcia decyzji o przekazaniu instalacji i urządzeń elektrycznych do eksploatacji, o przedłużeniu okresu eksploatacji lub o konieczności dokonania odpowiednich napraw i remontów albo wycofania z eksploatacji. Wymagania odnośnie oględzin, prób i pomiarów określają między innymi następujące normy: - dla instalacji elektrycznych PN-IEC 60364-6-61 [125],
- dla instalacji piorunochronnych PN-86-92/E-05003 [322-4] oraz PN-IEC 61024-1:2001 [319],
- dla systemów uziemiających i uziemień obiektów telekomunikacji norma zakładowa ZN-96 TPSA-037 [477] oraz PN-T-45000-2 [478] i PN-T-45000-3[479],
- dla urządzeń elektrycznych PN-E-04700 [480].
Obowiązująca aktualnie Ustawa o normalizacji [48] wprowadziła zasadę, że od 1 stycznia 2003 roku normy przestały być dokumentami obligatoryjnymi. Przyjęta w Ustawie [48] zasada jeszcze bardziej komplikuje, nawet bez tego nieprecyzyjne wymagania odnośnie ramowych czasokresów badań eksploatacyjnych instalacji urządzeń elektrycznych. Wśród aktów prawnych, które związane są z tematem badań okresowych obiektów budowlanych, sieci, instalacji i urządzeń w nich zainstalowanych/związanych najważniejszym jest Ustawa z dnia 7 lipca 1994 roku. Prawo budowlane [1], rozdział 6 tej Ustawy. Kolejnymi przepisami regulującymi omawiany temat są: Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych [61] oraz Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy [59].
Dodatkowo dla budynków mieszkalnych obowiązuje również Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 roku w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych [12]. Pomieszczenia w budynku mieszkalnym przeznaczone do wspólnego użytkowania oraz elementy i urządzenia stanowiące wyposażenie budynku użytkowane intensywnie lub narażone na uszkodzenia powinny być objęte przeglądami roboczymi co najmniej dwa razy w roku oraz poddawane odpowiedniej konserwacji. Uzupełnia to ogólny zapis o kontrolach okresowych podany w rozdziale 6 Ustawy Prawo budowlane[1]. Podane w ustawie Prawo budowlane zakresy i terminy kontroli dla poszczególnych obiektów i instalacji (gazowe, sanitarne, elektryczne) są obowiązujące, a podane terminy pomiędzy kolejnymi kontrolami są najdłuższymi dopuszczonymi. Jeśli jednak w rozporządzeniach lub przywołanych normach są określone inne terminy to z podanych obowiązują krótsze. Odnośnie kontroli corocznych należy wyjaśnić, że z Ustawy Prawo Budowlane: wynika, że sprawdzamy elementy instalacji narażone na szkodliwe oddziaływania atmosferyczne i czynniki występujące podczas użytkowania, których uszkodzenia mogą wpływać na bezpieczeństwo osób, środowiska, konstrukcji budynku. Rozporządzenie [12] uszczegóławia to sformułowanie i podaję, że co roku należy sprawdzać stan techniczny między innymi: - urządzeń zamocowanych do ścian i dachu budynku;
- urządzeń stanowiących zabezpieczenie przeciwpożarowe budynku;
- przejść przyłączy instalacyjnych przez ściany budynku.
Ponadto okresy kontroli mogą być zmienione w ustaleniu indywidualnym z zarządcą obiektu, właścicielem czy użytkownikiem w oparciu o dokumentacje, instrukcje producentów, lub opracowane indywidualnie, dotychczasowe wyniki badań, sposób użytkowania instalacji, czy pomieszczeń, środowisko (temperatura, wilgotność, zapylenie) warunki pożarowe, warunki ewakuacji, aktualny stan instalacji i inne czynniki, które mogą w istotny sposób wpłynąć na stan instalacji pomiędzy okresami kontroli. Ocena wpływu tych uwarunkowań jest bardzo istotna, gdyż wiąże się z nimi bezpieczeństwo użytkowania instalacji a zatem i obiektu. Analiza taka powinna być przeprowadzona przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje i kompetentne w zakresie sprawdzania (osoby pełniące samodzielne funkcje w budownictwie). W oparciu o nią winny być określone przez właściciela lub zarządcę terminy okresowych badań dla poszczególnych instalacji lub ich części. Elementy instalacji podlegającej okresowej kontroli.
Definicje: - Instalacja elektryczna – układ przewodów i kabli w budynku wraz ze sprzętem i osprzętem elektroinstalacyjnym, urządzeniami, aparaturą rozdzielczą i sterowniczą, układem pomiarowo - rozliczeniowym, urządzeniami zabezpieczającymi i ochronnymi oraz uziemieniami, mający początek na zaciskach wyjściowych wewnętrznych linii zasilających w złączu i koniec na gniazdach wtyczkowych, wypustach oświetleniowych i zainstalowanych na stałe odbiornikach zasilanych energią elektryczną;
- Instalacja piorunochronna - zespół elementów konstrukcyjnych budynku i elementów konstrukcyjnych budynku i elementów zainstalowanych na budynku oraz w ziemi odpowiednio połączonych, wykorzystywanych do ochrony odgromowej.
- Połączenie wyrównawcze – elektryczne połączenie części przewodzących dostępnych lub/i części przewodzących obcych w celu uzyskania wyrównania potencjałów, w których skład wchodzą połączenie wyrównawcze główne, dodatkowe, miejscowe oraz połączenie wyrównawcze nieuziemione.
Z zapisu w Ustawie Prawo Budowlane o kontroli obiektów i określania co składa się na instalację elektryczną wynika, że sprawdzać należy instalacje w całym obiekcie, czyli np. w budynkach mieszkalnych instalacje w poszczególnych mieszkaniach, piwnicach, pomieszczeniach pomocniczych i innych w podanym zakresie. Kontrolą należy objąć oprócz przewodów i kabli również aparaty czyli urządzenia o konstrukcji elektromechanicznej, elektromagnetycznej i innej, np. wyłączniki rożnicowoprądowe, termiczne, urządzenia pomiarowe, sterownicze, ochrony przepięciowej. Należy zwrócić uwagę, że obowiązek kontroli dotyczy też odbiorników przyłączonych na stałe i bezpośrednio do przewodów np. ogrzewaczy wody, piekarników, silników wentylatorów itp. Niniejszy rozdział zawiera informacje dotyczące wymaganego zakresu badań i pomiarów, wykonywanych dla nowobudowanych, modernizowanych oraz eksploatowanych urządzeń elektroenergetycznych do kV. Określono wymagane parametry techniczne, których dotrzymania warunkuje pełną sprawność ruchową tych urządzeń, ich gotowość do podjęcia rozruchu mechanicznego i technologicznego inwestycji oraz przydatność do eksploatacji w miejscu zainstalowania. Tabela 1. Zakres badań i pomiarów instalacji i urządzeń elektrycznych. Lp. | Rodzaj badania | Wymagania techniczne | Uwagi | 1. | Łączniki o napięciu do 1 kV | 1.1 | Oględziny. | Montaż, wyposażenie, dane techniczne zgodne z projektem, normami, przepisami i instrukcją. | | 1.2 | Pomiar rezystancji izolacji torów prądowych głównych i obwodów pomocniczych. | Rezystancja izolacji każdego ze styków głównych względem pozostałych uziemionych styków nie powinna być mniejsza od 50 MΩ | Wykonuje się megaomomierzem o napięciu pomiarowym 1kV. | 1.3 | Próba napięciowa | Dodatni wynik próby izolacji głównych torów prądowych i uzwojeń wyzwalaczy napięciem 2,5 kV, 50 Hz przez 60 s. | Próby nie wykonuje się dla łączników w rozdzielnicach prefabrykowanych posiadających protokoły badań wytwórcy. | 1.4 | Pomiar rezystancji zestyków. | Rezystancja zestyków głównych torów prądowych zgodna z danymi wytwórcy. | | 1.5 | Sprawdzenie wyzwalaczy napięciowych i napędu elektrycznego. | - Ciągłość uzwojeń cewek zachowana,
- Rezystancja uzwojeń wyzwalaczy zgodna z wymaganiami wytwórcy,
- Prawidłowe działanie napędu w zakresie napięć 0,80-1,2 Un,
- Prawidłowe działanie wyzwalacza napięciowego zanikowego.
| | 1.6 | Nastawienie i sprawdzenie wyzwalaczy termicznych. | Zadziałania wyzwalaczy przy prądzie o natężeniu równym 1,5 In. | | 1.7 | Sprawdzenie i nastawienie wyzwalaczy elektromagnetycznych. | - Dodatni wynik sprawdzenia wyzwalaczy pod względem mechanicznym,
- Zadziałanie zabezpieczenia przy prądzie nastawionym,
- Prawidłowe działanie zespołu wyłączającego.
| | 1.8 | Sprawdzenie przydatności łącznika do łączenia kondensatorów. | Brak odskoków styków i zapłonów długotrwałych prądu załączania i odpowiednio wyłączania kondensatorów do kompensacji mocy biernej. | | 2. | Przekładniki prądowe < 1 kV | 2.1 | Oględziny. | Montaż i dane techniczne zgodne z projektem, normami, przepisami i danymi wytwórcy. Przekładniki do pomiarów rozliczeniowych posiadają cechy legalizacyjne. | | 2.2 | Sprawdzenie ciągłości uzwojeń. | Brak przerw. | | 2.3 | Pomiar rezystancji izolacji. | Rezystancja izolacji każdego z uzwojeń nie powinna być mniejsza od 50 MΩ | Wykonuje się magaomomierzem o napięciu pomiarowym 1 kV. | 2.4 | Sprawdzenie biegunowości. | Biegunowość zgodna z oznaczeniami. | | 3. | Rozdzielnice i szynoprzewody do 1 kV | 3.1 | Oględziny. | Montaż, dane techniczne i wyposażenie zgodne z projektem, normami i przepisami. Prawidłowo i dobrze skręcone połączenia śrubowe. | | 3.2 | Pomiar rezystancji izolacji. | Rezystancja izolacji szyn poszczególnych faz wraz z przyłączonymi urządzeniami nie mniej niż 20 MΩ na jeden odpływ i nie mniej niż 1 MΩ dla całej rozdzielnicy lub przewodu szynowego. | Wykonuje się magaomomierzem o napięciu pomiarowym 1 kV. | 3.3 | Sprawdzenie ciągłości obwodów ochronnych. | Zachowana ciągłość połączeń ochronnych zrealizowana przez trwałe, bezpośrednie połączenie elementów konstrukcji i osłon z magistralą uziemiającą. - Prawidłowe podłączenie skrzynek odgałęźnych z bezpiecznikami lub łącznikami.
- Połączenia śrubowe dobrze wykonane.
- Zachowana ciągłość szyn fazowych, neutralnej i szyny ochronnej.
| | 4. | Baterie kondensatorów o napięciu do 1 kV | 4.1 | Oględziny. | Poprawny montaż kondensatorów zgodnie z projektem, normami, przepisami i zaleceniami wytwórcy. Brak odkształceń obudów, połączeń i śladów wycieków syciwa. Na powierzchni rezystorów rozładowczych nie występują ślady opalenia, zarysowania, itp., mogące być przyczyną uszkodzenia w eksploatacji. Rezystancje rezystorów zgodne z danymi wytwórcy i przepisami. | | 4.2 | Pomiar rezystancji izolacji. | Rezystancja izolacji między zawartymi zaciskami a obudowa nie mniejsza niż 200 MΩ. Rezystancja izolacji obwodów i urządzeń baterii spełnia wymagania dla izolacji obwodów wtórnych i nie jest mniejsza od 20 MΩ. | Wykonuje się magaomomierzem o napięciu pomiarowym 1 kV. | 4.3 | Pomiar pojemności. | Pomierzona pojemność każdego z kondensatorów nie różni się od pojemności użytkowej podanej na tabliczce znamionowej więcej niż o 5%. Dla kondensatorów 3-fazowych wartość stosunku największej do najmniejszej pojemności między dowolnymi zaciskami kondensatora nie przekracza 1,08. | Pomiary pojemności wszystkich kondensatorów gwiazdy lub członu baterii wykonać tą sama aparaturą lub metodą pomiarową. | 4.4 | Sprawdzenie obwodów rozładowczych. | - Brak przerwy w obwodach rozładowczych.
- Rezystancja urządzeń rozładowczych jest zgodna z danymi wytwórcy.
| | 4.5 | Sprawdzenie symetrii. | Pojemności fazowe powinny być tak dobrane, aby przy symetrycznym znamionowym napięciu baterii nie nastąpiło przekroczenie dopuszczalnej różnicy prądów fazowych baterii, wynoszące 5% wartości średniej prądów. | | 4.6 | Sprawdzenie skuteczności rozładowania baterii. | Uziemienie baterii po rozładowaniu urządzeniem rozładowczym, po czasie ustalonym w przepisach lub dokumentacji nie powoduje wyładowań iskrowych lub innych zakłóceń. Urządzenia rozładowcze powinny obniżyć napięcia na zaciskach wszystkich faz baterii do wartości 50 V w czasie liczonym od wyłączenia baterii nie dłuższym niż 1 minuta. | | 5. | Silniki asynchroniczne do 1 kV | 5.1 | Oględziny. | Montaż, dane techniczne, wyposażenie silnika i rozrusznika są zgodne z dokumentacją. | | 5.2 | Pomiar rezystancji izolacji. | Rezystancja izolacji nie mniejsza niż 5 MΩ. Rezystancja izolacji zmierzona bezpośrednio po próbie wytrzymałości elektrycznej izolacji nie mniejsza od 0,8 wartości przed próbą. W przypadku nie spełnienia wymagania można pomiar powtórzyć po dodatkowym suszeniu uzwojeń. | Wykonuje się magaomomierzem o napięciu pomiarowym 500 V dla Un<500 V 100 V dla Un>500 V. | 5.3 | Pomiar rezystancji uzwojeń. | Rezystancja zgodna z danymi wytwórcy. | | 5.4 | Próba napięciowa izolacji silnika o mocy powyżej 50 kW. | Izolacja wytrzymuje w czasie 60 s napięcie 750 V + 1,5 Un, 50 Hz. | | 5.5 | Sprawdzenie rozrusznika. | - Prawidłowa praca styków przy rożnych położeniach.
- Brak nadmiernych oporów mechanicznych podczas przełączania.
- Brak przerwy w elementach rezystorowych.
- Rezystancja izolacji wg pkt.5.3.
| | 5.6 | Próba pracy. | Poprawna praca silnika w stanie jałowym lub sprzęgniętego z napędzaną maszyną w czasie 1-2 godzin. Brak wzrostu temperatury uzwojeń i łożysk oraz drgań łożysk powyżej wielkości dopuszczanych przez wytwórcę. | | 6. | Linie napowietrzne do 1 kV | 6.1 | Oględziny. | Brak uszkodzeń, zgodność wykonania robót z projektem, normami i przepisami bhp. Należy sprawdzić czy zachowano: - Zgodność wielkości zwisów z podanymi w dokumentacji,
- Przepisowe odległości przewodów od ziemi, zarośli, gałęzi i drzew oraz od obiektów znajdujących się w pobliżu linii,
- Zasadnicze wymiary podane w dokumentacji projektowej,
- Oznaczenia słupów,
- Zgodność faz w linii przewidzianej do równoległego łączenia z inną linią.
| | | | | | 6.2 | Sprawdzenie ochrony przeciwporażeniowej. | Napięcie rażeniowe dotykowe przy określonym czasie rażenia nie jest wyższe od dopuszczalnego przez przepisy. | | 6.3 | Sprawdzenie ochrony odgromowej. | Rezystancja uziemienia każdego ze słupków linii elektroenergetycznych z odgromnikami i iskiernikami nie większa niż 10 MΩ. | | 7. | Linie kablowe do 1 kV | 7.1 | Oględziny. | Ułożenie kabla, montaż głowic, muf, konstrukcji wsporczych i uziemienie oraz dane techniczne są zgodne z normami, przepisami i dokumentacja: na kablu są właściwe oznaczniki. | | 7.2 | Sprawdzenie ciągłości żył i zgodności faz. | Brak przerwy w żyłach, właściwe oraz zgodne oznaczenia faz na obu końcach kabla, a w przypadku kabli sygnalizacyjnych oznaczenie poszczególnych żył jest jednoznaczne. | Sprawdzenia dokonać napięciem nie przekraczającym 24 V. | 7.3 | Pomiar rezystancji izolacji . | Rezystancja izolacji każdej żyły względem pozostałych uziemionych żył, przeliczona na temperaturę 20°C, w linii o długości do 1 km, nie powinna być mniejsza niż: - 75 MΩ dla kabli z izolacją gumową,
- 20 MΩ dla kabli energetycznych z izolacją papierową i polwinitową,
- 100 MΩ dla kabli z izolacją polietylenową,
W kablu o długości większej niż 1 km wartość rezystancji izolacji przeliczona na 1 km długości linii nie powinna być mniejsza od rezystancji podanych wyżej. | Pomiar wykonać megaomomierzem o napięciu pomiarowym 2500 V. Dla kabli sygnalizacyjnych, sterowniczych i pomiarowych pomiar wykonać megaomomierzem o napięciu pomiarowym 1000 V. | 7.4 | Próba napięciowa izolacji. | Próbę napięciowa należy wykonać prądem stałym lub wyprostowanym. Wynik próby napięciowej izolacji należy uznać za dodatni, jeżeli izolacja każdej żyły wytrzyma przez 20 minut bez przeskoku, przebicia i bez objawów przebicia częściowego, napięcie probiercze o wartości równej 0,75 napięcia probierczego kabla. | W przypadku braku danych o napięciu probierczym kabla, próbę wykonać napięciem 2500V. Dla linii kablowych wykonanych kablami o napięciu znamionowym do 1kV próby napięciowej można nie wykonywać. | 8. | Instalacje elektryczne do 1 kV | 8.1 | Pomiar napięć i obciążeń. | Zgodnie z przepisami w sprawie obciążeń przewodów i kabli. | W okresie największego obciążenia. | 8.2 | Pomiar rezystancji izolacji i przewodów roboczych instalacji. | Instalacja o napięciu znamionowym do 500 V:RISO>0,5 MΩ . Instalacja o napięciu znamionowym 500-1000 V:RISO>1,0 MΩ. Pomiar rezystancji należy wykonać pomiędzy przewodami roboczymi oraz pomiędzy każdym przewodem roboczym a ziemią. | Pomiar wykonać megaomomierzem o napięciu pomiarowym odpowiednio 500 V lub 1000 V. | 8.3 | Sprawdzenie skuteczności działania środków ochrony przeciporażeniowej. | Zgodnie z przepisami w sprawie ochrony przeciwporażeniowej. | | 8.4 | Pomiar rezystancji uziemień ochronnych i roboczych. | Zgodnie z przepisami w sprawie ochrony przeciwporażeniowej. | | 8.5 | Sprawdzenie ciagłości przewodów ochrony przeciwporażeniowej. | Zgodnie z przepisami w sprawie ochrony przeciwporażeniowej. | | 9. | Instalacja odgromowa obiektu | 9.1 | Oględziny części naziemnej. | Sprawdzenie zgodności z wymaganiami normy rozmieszczenia poszczególnych elementów urządzenia odgromowego oraz sprawdzenie wymiarów i rodzajów połączeń elementów sztucznych. | | 9.2 | Sprawdzenie ciągłości połączeń części naziemnej. | Ciągłość połączeń sprawdzana za pomocą omomierza lub mostka do pomiaru rezystancji przyłączonego z jednej strony do zwodów, z drugiej do przewodu uziemiającego na wybranych losowo gałęziach urządzenia. | | 9.3 | Pomiar rezystancji uziemienia. | Pomiar rezystancji uziemienia należy wykonać mostkiem lub metodą techniczną. Wynik pozytywny jak przy badaniach odbiorczych wg wymagań normy. | | 9.4 | Sprawdzenie stanu uziomów po ich odkopaniu. | Badanie polega na losowym wybraniu co najmniej 10% połączeń przewodu uziemiającego z uziomem, odkopaniu go i sprawdzeniu stopnia skorodowania przekracza 40% przekroju, elementy skorodowane należy wymienić na nowe. | |
Niezależnie od kontroli okresowych, właściciel budynku powinien przeprowadzać przeglądy robocze mające na celu określenie bieżącego stanu technicznego budynku, urządzeń i instalacji. Częstotliwość przeglądów, powinna być ustalona przez właściciela budynku. Na podstawie wyników przeglądów oraz potrzeb zgłoszonych przez użytkowników lokali powinien być ustalany zakres robót konserwacyjnych. Zakres przeglądów roboczych instalacji i urządzeń elektrycznych obejmuje jak najdalej jest to możliwe wizualne oględziny: - zwodów pionowych instalacji odgromowej i złącz kontrolnych;
- zabezpieczeń (kłódki, zamki) złącz i tablic elektrycznych;
- wewnętrznego stanu tablic elektrycznych;
- zabezpieczeń i wkładek topikowych;
- puszek rozgałęźnych;
- gniazd wtykowych i wtyczek;
- łączników ściennych i przy urządzeniach;
- połączeń wyrównawczych
- itp.
Wprowadzone w ostatnich latach Ustawy Prawo Budowlane [1] i Prawo Energetyczne [79] oraz rozporządzenia wykonawcze do tych ustaw, jak również nowo ustanowione normy wprowadziły istotne zmiany wymagań odnośnie wykonywania badań i pomiarów w instalacjach elektrycznych do 1 kV. Rozróżnia się dwa podstawowe rodzaje badań i pomiarów: - badania i pomiary odbiorcze,
- badania i pomiary eksploatacyjne okresowe (ochronne).
Badania i pomiary odbiorcze dotyczą instalacji lub urządzeń elektrycznych nowo instalowanych lub modernizowanych. Mają one potwierdzić ich przydatność i gotowość do eksploatacji w miejscu zainstalowania. Badania eksploatacyjne okresowe mają na celu sprawdzenie, czy stan techniczny instalacji lub urządzeń elektrycznych w trakcie eksploatacji nie uległ pogorszeniu w stopniu stwarzającym zagrożenie dla ich dalszego bezpiecznego użytkowania. Okresowe sprawdzenie i próby instalacji oraz urządzeń elektrycznych powinny dać odpowiedź na pytanie, czy wymagania stawiane instalacji (urządzeniu) są zachowane w czasie ich użytkowania. Każda instalacja podczas montażu i/lub po jej wykonaniu, a przed przekazaniem do eksploatacji, powinna być poddana, tak daleko jak to jest możliwe, oględzinom i próbom w celu sprawdzenia, czy zostały spełnione wymagania przepisów dotyczących instalacji. Instalacje elektryczne powinny być poddane pomiarom i sprawdzone przed ich do eksploatacji oraz po każdej modernizacji i przebudowie. Zakres badań odbiorczych jest zwykle szerszy niż badań eksploatacyjnych okresowych i obejmuje wykonanie co najmniej następujących prób i sprawdzeń: - sprawdzenie dokumentacji,
- oględziny instalacji i urządzeń,
- próby i pomiary parametrów,
- sprawdzenie funkcjonalne działania urządzenia i/lub układu.
Każda dokumentacja powinna być podpisana przez osoby z odpowiednimi uprawnieniami m.in. projektanta, sprawdzającego i zatwierdzona przez inwestora. W przypadku zakończenia montażu instalacji i urządzeń dokumentacja powinna zawierać naniesione i opisane ewentualne zmiany potwierdzone przez wykonawce robót. Na podstawie dokumentacji powykonawczej będą przeprowadzane oględziny instalacji i urządzeń podczas oględzin.
Oględziny należy wykonywać przed przystąpieniem do prób. Oględziny mają na celu potwierdzenie, że zainstalowane na stałe urządzenia elektryczne: - spełniają wymagania dotyczące bezpieczeństwa, podane w odpowiednich normach wyrobu (można to stwierdzić sprawdzając oznaczenia lub świadectwa);
- zostały prawidłowo zainstalowane zgodnie z wymaganiami;
- nie mają widocznych uszkodzeń wpływających na pogorszenia bezpieczeństwa.
Kolejnymi czynnościami oględzin, w zależności od potrzeb, jest sprawdzenie co najmniej: - ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym, łącznie z pomiarami odstępów, np. w przypadku stosowania ochrony z użyciem przegród lub obudów, barier lub umieszczenia instalacji poza zasięgiem ręki;
- obecności przegród ogniowych i innych środków zapobiegających rozprzestrzenianiu się pożaru i ochrony przed skutkami działania ciepła;
- doboru przewodów do obciążalności prądowej i spadku napięcia;
- doboru i nastawienia urządzeń zabezpieczających i sygnalizacyjnych;
- istnienia i prawidłowego umieszczenia odpowiednich urządzeń odłączających i łączących ;
- doboru urządzeń i środków ochrony w zależności od wpływów zewnętrznych;
- oznaczenia przewodów neutralnych i ochronnych;
- umieszczenia schematów, tablic ostrzegawczych lub innych podobnych informacji;
- oznaczenia obwodów, bezpieczników, łączników, zacisków itp.;
- poprawności połączeń przewodów;
- dostępu do urządzeń, umożliwiającego wygodną ich obsługę, identyfikację i konserwację.
W zależności od potrzeb należy przeprowadzić, w miarę możliwości w następującej kolejności, niżej wymienione próby dotyczące: - ciągłości przewodów ochronnych, w tym połączeń wyrównawczych głównych i dodatkowych;
- rezystancji izolacji instalacji elektrycznej;
- ochrony przez separację odwodów;
- rezystancji podług i ścian;
- samoczynnego wyłączenia zasilania;
- urządzeń różnicowoprądowych;
- sprawdzenia biegunowości;
- wytrzymałości elektrycznej;
- skutków działania ciepła;
- spadku napięcia.
W zależności od potrzeb należy sprawdzić działanie urządzeń, układów załączanych łącznikami, kierunku wirowania urządzeń, wyłączników bezpieczeństwa itp. Zespoły, takie jak rozdzielnice i sterownice, napędy, urządzenia sterownicze, blokady, powinny być poddane próbie działania w celu stwierdzenia, czy są one właściwie zmontowane, nastawione i zainstalowane, zgodnie z odpowiednimi wymaganiami normy. Urządzenia ochronne, jeżeli to konieczne, powinny być poddane próbie działania w celu stwierdzenia, że są prawidłowo zainstalowane i nastawione. Okresowe sprawozdania i próby instalacji elektrycznych przeprowadzane są w celu określenia, czy całe instalacje lub ich części nie pogorszyły się w takim stopniu, że dalsze ich wykorzystywanie jest niebezpieczne i nie spełniają one wymagań przepisów dotyczących instalacji, chyba że przepisy krajowe lub krajowe wymagania prawne stanowią inaczej. Ponadto sprawdzanie powinno obejmować badania skutków wszelkich zmian w stosunku do stanu, do którego instalacja była uprzednio przewidziana. Okresowe sprawozdania i próby powinny obejmować co najmniej: - oględziny dotyczące ochrony przed dotykiem bezpośrednim i ochrony przeciwpożarowej;
- pomiary rezystancji izolacji;
- badania ciągłości przewodów ochronnych;
- badania ochrony przeciwporażeniowej;
- badania działania urządzeń rożnicowoprądowych;
Z każdych okresowych sprawozdań i badań należy sporządzić protokół, który powinien zawierać, oprócz wszelkich informacji dotyczących oględzin i wykonanych badań, również zestawienie istotnych wyników a ponadto informację dotyczącą przeprowadzonych zmian i rozbudowy, jak również o występujących odchyleniach od norm i przepisów, wymieniając odpowiednie części instalacji, których to dotyczy. |